Je mwanamke ni mtu duni wa fikra katika uongozi ?

 

Na Thuwaiba Habibu.

Kwa muda mrefu wamekuwepo watu wanaoamini uongozi unahitaji nguvu za misuli na kutokana na misuli ya mwanamke kuwa dhaifu kuliko ya mwanamume sio busara kukabidhi uongozi kwa mwanamke.

Watu hawa hawaelewi kwamba uongozi ni kuonyesha watu njia nzuri, bali wapo wengine wanaoweza kuwapeleka wengine katika safari yao kwa usalama na uhakika.

Miongoni  mwa  hawa  wanawake, wengine wakiwa dhaifu sana kwa umbo, lakini wenye nguvu na umahiri mkubwa wa kuongoza wenzao kujipatia mafanikio.

Upo ushahidi wa kutosha, tokea dahari na enzi, wa waanawake shupavu na majasiri walioongoza jamii kupata maendeleo na hata kupata ushindi katika vita.

Kwa bahati mbaya bado wapo watu katika jamii yetu na nyingi za wenzetu wanaona uongozi ukishikwa na mwanamke basi hakuna cha maana kitachofanyika.

Hii ni kwa sababu wamejijengea dhana, kuamini na kuwataka watu wengine kuwa kama wao kwa kuwa mwanamke ni dhaifu kimwili basi pia ni dhaifu, hana uwezo wala maarifa  au ubunifu unayohitajika kuweza kuongoza wenzake.

Haya  ni zaidi  ya lile la kuona mwanamke ni mtu wa kufikiriwa kipi afananye na apewe au kusikilizwa anasema nini na sio muhimu wakati mwengine kutilia maanani maoni yao, hata yakiwa ni umuhmu.

Hi ndio iliyopelekea mwanamke kuwa na nafasi ndogo ya kujielezea  katika jamii  na ndio maana hii leo pamekuwepo na muamko mkubwa wa wanawake kujitokeza kuonyesha uwezo na ujuzi wao wa kuongoza.

Katika harakati hizi wanawake wanaopigania haki yao ya kuongoza wamepambana na kila aina ya vikwazo, ikiwa pamoja na kuambiwa wanaingia eneo wasilostahiki kuwepo.

Pamoja na haya ni kejeli, unyanyasaji wa kila aina, maneno yasifaa na kukashifiwa wao na familia zao kwa lengo la kuwakatisha tamaa na kuwarudisha nyuma.

Wao wamekuwa wakuambiwa  ni wakuzaa na kulea watoto ,na kuwachukulia kama mapambo ndani ya nyumba zao tu. Wanaume wengine huwachukulia kama ni chombo tu Cha starehe zao.

Lakinibaadayabaadhiyawanawakekupatiwaelimu juu ya uongozi na njia za kukiuka vikwazo vinavyowakabili wapo waliochomoza sio tu kuwa na uwezo, bali wamefanikiwa na kuwa kigezo cha kupigiwa mfano mzuri wa uongozi bora na wenye tija.

Elimu hiyo iliwafichua wanawake waliokuwa tayari kutetea haki za wanawake na watoto wao na  kuonesha kuwa mwanamke sio duni wa fikra kama baadhi ya watu wanavyodhani.

Mbali ya ushahidi uliopo katika nchi mbali mbali hapa kwetu pia wapo wanawake walioshika nyadhifa kubwa, jambo ambalo katika miaka ya nyuma lilionekana kama ndoto ambayo si ya asubuhi, mchana wala usiku.

Katika mwaka 1973, Rais wa Jamhuri ya Muungano, Mwalimu Nyerere, alipomchagua mwanasheria Juliie Manning, sasa ana miaka 82 kuwa Jaji wa kwanza wa Mahakama Kuu Tanzania na Afrika Mashariki na Kati watu walishangaa na kuona kama jambo la ajabu. Wapo waliosema:Ilikuwaje?

Hawa watu walisahau au kufumbia macho ukweli wa kuwepo wanawake, Bara na Visiwani, waliokuwa mstari wa mbele katika harakati za kugombea uhuru na kuvumilia kila aina ya sulubu waliopata, kama wenzao wanaume.

Kumbukumbu zinaeleza baadhi ya watu walifika mahakamani kuona hicho ‘kioja’ cha kuwa na Jaji mwanamke katika Mahakama Kuu ya Tanzania.

Jaji Manning alionyesha uwezo mkubwa wa kusimamia na kutoa haki na hakutereshwa na mbwembwe na uzoefu wa wanasheria wanaume wa ndani na nje ya nchi wakati akiendesha kesi.

Miaka miwili baadaye Jaji Maning alichaguliwa Waziri wa Sheria na kushika wadhifa huo mpaka mwaka 1975.

Kati mmoja wa mihimili mitatu ya nchi, Bunge, Tanzania ilipata Spika wa kwanza mwanamke, Mh. Anna  Semamba Makinda, katika mwaka 2010 na kuifanya kazi hio kwa uadilifu mkubwa mpaka 2015. Kabla ya hapo alikuwa Naibu Spika.Mh.  Makinda alisimamia sawia haki za wanaume na wanawake ndani ya Bunge na pia alikuwa Kamishna wa zoezi la kuhesabu watu (sense) liliofanyika mwezi Agosti mwaka jana.

 

Alipokuwa Spika, Mama Anna alihakikisha wabunge wanafuata kanuni na taratibu huku akihimili kila aina ya vishindo ndani ya chombo hiki cha kutunga sheria za nchi.

Mara kadha alilazimika kufanya maamuzi magumu, kama kumtoa nje Mbunge aliyekiuka taratibu, kuonyesha ukaidi au utovu wa nidhamu.

Hii inamaanisha kwamba alikuwa na mamlaka ya kuchukua hatua za kinidhamu dhidi ya wabunge ambao walikiuka kanuni hizo.

"Pia maamuzi magumu ambayo anaweza kuwa amefanya yanaweza kuwa ni pamoja na Mama Anna alisema alipokuwa akifanya kazi ya Spika aliangalia sheria na kanuni na sio jinsia.

Kule Ujerumani, Kansela Angela Merkel aliiongoza nchi hio na chama chake cha Christian Democratic Union kutoka  mwaka 2005 hadi2021.

 

Akiwa mwanamke wa kwanza kuwa Kansela wa Ujerumani alifanya maamuzi muhimu na magumu, ikiwa pamoja na kufungua milango ya nchi yake kwa maelfu ya wakimbizi kutoka nchi mbali mbali katika mwaka 2015.

Vile vile alikuwa na ushawishi mkubwa katika siasa za Ulaya na dunia nzima na aliweka msisitizo mkubwa katika usawa wa kijinsia na kuongeza uwakilishi wa wanawake katika uongozi wa serikali.

 Katika serikali yake, aliunda baraza la mawaziri lenye uwiano sawa wa kijinsia, ambalo lilikuwa hatua muhimu katika kuhakikisha usawa wa kijinsia katika ngazi ya uongozi.

Merkel pia aliimarisha sheria za kulinda haki za wanawake na kupambana na unyanyasaji wa kijinsia. Serikali yake ilianzisha sheria kali dhidi ya unyanyasaji wa kijinsia na udhalilishaji, ikiwa ni pamoja na kuongeza adhabu kwa wanaofanya vitendo hivyo na kuweka mifumo bora ya kutoa msaada na ulinzi kwa waathirika.

Hatua hizi zilikuwa muhimu katika kuhakikisha usalama na ustawi wa wanawake nchini Ujerumani.

Hata huvyo Merkel alifanya jitihada za kuwezesha wanawake kiuchumi na kijamii. Serikali yake ilianzisha sera na mipango ya kukuza ushiriki wa wanawake katika soko la ajira.

Vile vile aliongeza fursa za elimu na mafunzo kwa wanawake, akahamasisha usawa wa malipo kazini, na kuwezesha upatikanaji wa huduma za utunzaji wa watoto. Hii ilikuwa hatua muhimu katika kuhakikisha wanawake wanapata fursa sawa za kiuchumi na wanaweza kujitegemea kifedha.

Ukiyaangalia haya niliyoyaeleza na mengine hivyo kweli bado anaweza kutoea mtu kusema mwanamke hawezi kuogoza?

Tuangalie katika enzi za kiongozi wa dini ya Kiislamu, Mtume Muhamma (SAW) ya  wetu Mtume tunaambiwa kwa usahihi kuwa sio tu alishirikiana na wanawake katika uongozi, bali ia aliwapa nafasi ya kuongoza, hata katika mapigano ya kusimamisha dini ya Kiislamu.

Vile vile alitoa umuhimu mkubwa katika kusikiliza ushauri uliotolewa na wanawake.

Miongoni mwa wanawake walio shikilia nyadhifa za umma au nyadhifa kubwa kubwa katika karne ya mwanzo na ya pili Hijria, na kushirikiana na mtume ni hawa:

Mwanamke wa mwanzo aliyeshika na kukubaliwa wadhifa wa ushauri kwa Mtume (SAW alikuwa mama yetu mkubwa, Sayyidatuna Khadija binti Khuwayld (Radhiya llahu Anhu) ambaye alikuwa mshauri wake mkuu kwa hali na mali.

Hata siku moja, Mtume (SAW) hakuwahi kuukataa ushauri wake.

Mwanamke mwengine ni Bibi Rufayda Al-Aslamiyya (Radhiya llahhu Anhu) ambaye alikuwa  muuguzi  shupavu na jasiri na alikuwa akibeba silaha yake, na kujenga hema la kuuguza majeruhi wa Kiislamu vitani.

 Rafayda alishiriki vita mbali mbali vya Jihad, miongoni mwao ni vita vya Uhud. Mtume alimuona akiwa amevaa jambia lake au jisu lake, akamuuliza umevalia silaha hiyo kwa ajili gani? Rafiyda kamjibu: “Adui yeyote ataye nisogelea nitapigana naye hadi  aniuwe au nimuuwe!” Mtume akatabasamu! .

Kwa bahati mbaya pamekuwepo na misemo ambayo inayolenga kushusha  hadhi ya mwanamke na kumdogosha ndani ya jamii hata  kama ana uwezo mkubwa.

Misemo hiyo ni  "Mwanamke Hana nguvu mbele ya  mwanamme" . Hii inatokana na tafsiri potofu ya kumtaka Mwnamume amsimamie mwanamke.

 Huu usemi umetumwa kama kisingizio cha kuwadumaza wanawake ili wasipate haki zao za kibinaadamu na za kiraia,. Huu ni uonevu ambao jamii haipaswi kuupuzia au kuuvumilia.

Zawadi Madawili ni afisa mstaafu mwanamke wa Jeshi la Wananchi wa Tanzania. Madawili alikuwa mwanamke wa kwanza wa Jeshi la Wananchi wa Tanzania kuwa luteni toka mwaka 1975.Aliweza kuwa na cheo cha brigedia mkuu mwaka 2003.

Madawili aliweza kuripotiwa katika Mpango wa ndani ya Jamhuri ya Muungano wa kuondoa athari za kiuchumi ndani ya nchi na bara. Madawili pia aliweza kuanzisha jitihada zikizofanywa na uharakati wake kuchochea hisia za wanawake wa Tanzania kuanzisha mpango wake.

Madawili alifikia cheo cha Meja Jenerali kabla ya kustaafu.

Mnamo Oktoba mwaka 2017 alichaguliwa kwenye bodi ya kuwezesha Huduma za Jamii ambayo ilikuwa imeanzishwa katika kulipia watumishi wa umma

 Yote hayo   aliweza kufanya  hivyo baada  ya kupata mafunzo ya kijeshi   na kutokana na uzoefu wake wa miaka  anaamini  wanawake wanao uwezo mkubwa wa uongozi.

Sio vizuri kwa wale wahafidhina wanaoona shida kuwa na kiongozi mwanamke  kujifanya ni wagonjwa wa macho na hivyo hawana uwezo wa kuona wakati ipo miwani ya kuwasaidia kuona vizuri.

Nayo ni hii mifano michache ya wanawake viongozi tokea Dahari na enzi na hivi sasa niliyoielezea kwa muhtasari.

Kinachohitajika ni kwa wanaume na wanawake kushirikiana na kufanya kazi pamoja kwa maendeleo ya jamii na nchi yetu.

Kama wasemavyo Waswahili…Mnyonge mnyongeni, haki yake mpeni na wanawake nao wanastahili kupewa haki yao ya kuongoza wenzao.

(Makala hii imeandalia na thuwaiba kwa msaada wa mtandao)